Programma Duurzame leefomgeving | Deelprogramma Leefomgeving

Deelprogramma Leefomgeving

Wat hebben we bereikt?

Het beheer en onderhoud van de openbare ruimte is uitgevoerd volgens het beeldkwaliteitskader zoals dat door de raad is vastgesteld.

Groen en biodiversiteit
Samen met de Klankbordgroep biodiversiteit (KBG) hebben we het uitvoeringsplan 2024 gerealiseerd:

Er is een begin gemaakt met de vertaling van de "kansenkaart" uit de visie groen en biodiversiteit in een meerjarenplan met concrete acties voor de komende jaren. De eerste contacten met onder andere Prorail, HDSR en RWS zijn gelegd om te kijken in hoeverre de ambities gezamenlijk kunnen worden opgepakt.
Op een aantal locaties, met name langs watergangen, is veel minder intensief gemaaid (van 30 keer naar 1 keer per jaar). Inheemse planten kunnen zo tot ontwikkeling komen. Door het maaisel te ruimen voorkomen we dat de grond opnieuw wordt bemest: de mooiste bloemen groeien immers op arme grond. Bij het maaien laten we 30% staan, zodat insecten daar kunnen fourageren en schuilen.
De groenaannemer heeft via een app bewoners actief voorgelicht over de planning en de aanpak van het maaiwerk. Het aantal meldingen bij de gemeente is hierdoor flink teruggelopen.
Samen met Houtense Bijzaken zijn in het buitengebied wilde hagen en struiken, die waardevol zijn voor bijen en andere inheemse dieren, geplant.
Ter vergroening van fietstunnel De Staart zijn hangplanten en heesters geplant. Met boomstammen is ook het eerste deel van een faunapassage voor kleine zoogdieren en amfibieën in de tunnel aangelegd.
Bewoners konden dit jaar met korting een insectenhotel van de Krachtfabriek kopen. De actie was een groot succes: er zijn maar liefst 170 hotels verkocht.
De Milieuwerkgroep Houten voerde een monitoring uit bij De Staart en trof daarbij een zeldzame niet-stekende solitaire wesp aan (euodynerus dantici).
Enkele paddenpoelen zijn gereinigd. Kritische opmerkingen daarover van bewoners ("kaalslag") zijn beantwoord via de website en social media.

Water- en Rioleringsplan (WRP)

We reinigden 54.952 meter hoofdriool en inspecteerden 3.106 meter leiding visueel;
We reinigden 21.400 meter drainageleiding, 18.250 gemeentelijke straat- en trottoirkolken en 3.333 meter lijnafwateringen;
1.008 meter aan watergangen is uitgebaggerd.
De 356 mechanisch elektrische installaties gekoppeld aan het gemeentelijk waterbeheer zijn onderhouden en gereinigd. 10 pompen en de schakelkasten van 9 tunnelgemalen zijn vervangen. De rioolgemalen Achterdijk en Rietdijk zijn gerenoveerd en verbeterd.

Klimaatadaptatie

In het kader van klimaatadaptatie zijn 6 projecten uitgevoerd waarbij 29.352 m2 verharding is afgekoppeld van de vuilwater riolering. Hiermee zijn 2 ris:Eicovolle locaties voor waterschade bij extreme neerslag gesaneerd.
Bij Cultuurhuis Schoneveld, het Zoetwatermeer en de Loericker Stee zijn 17 bomen bijgeplant voor het creëren van een koelteplek. Op verzoek van ondernemers zijn extra bomen geplant op de Doornkade.
In 2024 heeft Houten de tweede plaats behaald bij het Nationaal Kampioenschap Tegelwippen in de categorie middelgrote gemeenten. Op 25 locaties zijn 56.287 tegels (ruim 5.000 m ² ) verwijderd.
Door ontstening zijn nieuwe plantsoenen ontstaan op diverse locaties zoals Het Rond/Onderdoor, Het Wed en Piazza. Twee middengeleiders op de Rondweg (bij Het Water en bij De Rede) zijn ingezaaid met een laagblijvend kruidenmengsel In totaal ging het om ongeveer 4500 m ² .
Samen met HDSR zijn natuurvriendelijke oevers aangelegd in 't Goy en langs de Loodsboot. ,

Verlichting

In 2024 is een groot deel van de conventionele verlichting vervangen door LED. In 2025 volgt het resterende deel.

Asfalt
Wij voerden verschillende onderhoudswerkzaamheden aan de asfaltverharding uit zoals de reconstructie van voetpaden en het asfalteren van De Staart, de Rondweg (tussen de wijk het Mos en De Koppeling), kruisingsvlakken aan de Jhr. Ramweg en een deel van de Achterdijk.
Op meer dan 200 wegvakken is klein- of groot onderhoud uitgevoerd aan de elementenverharding.

Bewonersinitiatieven
Wijkcoördinatie ondersteunde vorig jaar 103 bewonersinitiatieven. In veel gevallen betrof het de omzetting van verharding naar groen. Er zijn 82 zelfbeheerovereenkomsten ondertekend.

Naar aanleiding van een motie van de raad was er in 2024 een boomspiegelactie. Bewoners hebben daarbij 71 boomspiegels in zelfbeheer genomen.

Global Goal 7, 13, 14 en 15

Doelstellingen deelprogramma Leefomgeving
#		Doelstelling
1	Groen, verharding en water onderhouden conform de afgesproken beeldkwaliteit voor een schone functionele en veilige leefomgeving.
2	Een adequaat en doelmatig beheer van de riolering, oppervlaktewater en grondwater voor een gezonde en klimaatrobuuste leefomgeving.
3	Goede en energiezuinige openbare verlichting ten behoeve van de verkeers- en sociale veiligheid.
4	Voldoende mogelijkheden voor sport, spel en bewegen voor alle leeftijden in de openbare ruimte.
5	Meer participatie en zelf-organiserend vermogen van de samenleving bij beheer en herinrichting van de openbare ruimte.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Wat gaan we daarvoor doen?	Voortgang	Toelichting
Groen, verharding en water onderhouden conform de afgesproken beeldkwaliteit voor een schone functionele en veilige leefomgeving.
Het beheren en onderhouden van groenvoorzieningen (incl. begraafplaatsen), verharding en water
Voor de beeldkwaliteit van onkruid op verharding geldt weer een B-niveau (in plaats van het in 2021 ingestelde C-niveau)		Helaas is slechts een C-niveau behaald, onder andere door het extreem natte weer. Begin 2025 wordt een evaluatie uitgevoerd en bekijken we hoe dit beter kan.
Uitvoeren van groot onderhoud en vervanging van het groen (bomen, grasvelden en plantsoenen), voet- en fietspaden en straatmeubilair
Bomen bijplanten voor de uitbreiding en verbetering van koelteplekken waar mensen kunnen vertoeven tijdens tropische dagen
Organiseren/faciliteren/ondersteunen van opschoonacties met bewoners zoals maandelijkse zwerfvuilopruimacties door groepen buurtgenoten en landelijke opschoondagen alsmede het geven van gastlessen op scholen en aan statushouders over (zwerf)afval		De SUP (single use plastic) vergoeding van € 2,42 per inwoner is in de plaats gekomen van de zwerfvuilvergoeding, maar de uitbetaling is nog niet gestart. Dit heeft tot vertraging geleid bij o.a. de voorlichting aan vluchtelingen en een campagne tegen afvaldumpingen.

De uitvoering van maatregelen naar aanleiding van de Visie Groen en Biodiversiteit. Aan het begin van het jaar stellen we een uitvoeringsplan op in overleg met de Klankbordgroep biodiversiteit
Het vergroten en beplanten van boomspiegels met het oog op de gewenste vergroening en het creëren van steppingstones voor insecten
We bestrijden in nauwe samenwerking met het Waterschap explosief woekerende exotische (water)planten zoals vederkruid. In bermen bestrijden we de Japanse duizendknoop en Reuzenberenklauw
Bij de bestrijding van ziekten en plagen (zoals eikenprocessierupsen, spinselmot en luizen) gebruiken we uitsluitend biologische methoden. Rupsen worden bijvoorbeeld weggezogen
Een adequaat en doelmatig beheer van de riolering, oppervlaktewater en grondwater voor een gezonde en klimaatrobuuste leefomgeving.
Uitvoering van het beheer (reiniging, inspectie en reparatie) en groot onderhoud en vervanging
Voortzetting aanpak risicolocaties wateroverlast
Het afkoppelen van minimaal 7.500 m2 verharding, het verwijderen van 1.250 m2 verharding en het aanbrengen van waterpasserende verharding op 50 parkeervakken
Subsidies verstrekken vanuit de stimuleringsregelingen voor afkoppelen en aanleg groene daken.
Ophalen van overtollige tuinverharding met de tegeltaxi
Communicatie over de gevolgen van klimaatverandering en concrete campagnes met maatregelen, die particulieren kunnen treffen. Bijvoorbeeld het NK Tegelwippen
Samen met de partners van het netwerk Water en Klimaat werken aan een doelmatig en duurzaam beheer in de afvalwaterketen
Gezamenlijk met HDSR en bewoners beoordelen van de waterkwaliteit op verschillende (ecoscan)locaties (Citizen Science)
Goede en energiezuinige openbare verlichting ten behoeve van de verkeers- en sociale veiligheid.
Onderhoud en vervanging van de openbare verlichting
Voortzetting van de vervanging van de openbare verlichting
Voldoende mogelijkheden voor sport, spel en bewegen voor alle leeftijden in de openbare ruimte.
Inspecties (3x per jaar) en onderhoud en vervanging van speeltoestellen en sport- en spellocaties in de openbare ruimte
Bij vervanging van speeltoestellen bepalen we in overleg met de buurt hoe de locatie het best kan worden ingericht
We stimuleren en ondersteunen initiatieven uit de samenleving om bijzondere (sportieve) sport- en spelvoorzieningen te realiseren
Meer participatie en zelf-organiserend vermogen van de samenleving bij beheer en herinrichting van de openbare ruimte.
Het ondersteunen van bewonersinitiatieven voor zelfbeheer en herinrichting van de openbare ruimte
Bewoners/bedrijven inspireren tot nieuwe initiatieven door communicatie over bestaande aansprekende voorbeelden zoals het voedselbos Kristalwater, bloembollen Heemcamp en de aanplant van heesters op de Vijfwal

Voor dit programma zijn geen BBV indicatoren geformuleerd
Omschrijving	Bron	Realisatie			Raming	Realisatie
Omschrijving	Bron	2021	2022	2023	2024	2024
Voor dit programma zijn geen Output indicatoren geformuleerd
Outcome indicatoren
	Beeldkwaliteit openbare ruimte conform de norm	Twee jaarlijkse meting door extern bureau.	87,5%	87,5%	87,5%	100%	Geen meting uitgevoerd
Dit is een samengestelde indicator. Op basis van metingen per gebiedstype (centrum, groenzone, bedrijventerrein en wonen) en per onderwerp (graslengte, kale plekken in plantsoenen, snoeibeeld, drijfvuil, onkruid op verharding en zwerfafval) wordt bepaald in hoeverre het onderhoud voldoet aan de beeldkwaliteitsnorm. Volgens afspraak vindt er vanaf 2023 alleen in de oneven jaren een meting plaats. De raming voor 2024 was al opgesteld voordat deze afspraak was gemaakt.